Mükelleflerin, yurt dışından mal ithal ettikleri gibi hizmet ithal etmeleri de mümkündür. Hizmet ithali, teslim veya teslim sayılan hal olarak kabul edilen hizmetin yurt dışından getirilerek ve yaptırılarak yurt içinde yararlanılması işlemidir. Yurt dışında, yabancı firma tarafından verilen hizmetten faydalanma Türkiye'de değil yurt dışında gerçekleşmiş olmaktadır. Hizmet nerede ifa ediliyorsa faydalanmada orada gerçekleşir.

KDV YÖNÜNDEN UYGULAMA  

Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1. maddesine göre; işlemler Türkiye'de yapıldıkları takdirde vergiye tabi tutulabilecektir. Yine 6/b maddesine göre; Türkiye'de yapılan, değerlendirilen veya faydalanılan hizmetler Türkiye'de ifa edilmiş sayılacaktır.

Yabancı firmalarca yapılan hizmetler, Türkiye'de yapılmış (ithal edilmiş) sayılmakta ise; KDVK 9. Maddesine göre; vergilemenin KDV sorumlusu eliyle yapılması gerekmektedir. Bu konu 15 Seri No.lu KDV Genel Tebliği'nde; "Yurt dışındaki firmalara yaptırılan hizmetlerden bu kapsama girenlerin vergiye tabi olacağı açıktır. Bu gibi hizmet ifalarında mükellef esas olarak yurt dışındaki firma olmakla birlikte, firmanın Türkiye'de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmaması halinde vergi, sözü edilen Kanun'un 9. maddesi gereğince hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından bağlı bulunulan vergi dairesine sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir." şeklinde ifade edilmiştir.

Buna göre, KDV'nin konusuna giren ve vergiden istisna edilmemiş olan hizmetlerin yurt dışından ithali, hizmeti ithal eden tarafından hizmet bedeli üzerinden KDV hesaplanması ve bu KDV'nin 2 No.lu KDV beyannamesiile beyan edilip ödenmesi gerekmektedir. Hizmeti ithal eden gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri sorumlu sıfatıyla beyan etmiş oldukları KDV'yi 1 No.lu KDV beyannamelerindeindirime konu edebilirler.    Yararlanmanın Türkiye'de olmasıve KDV'yi önleyen özel bir hüküm bulunmaması şartıyla;  

• Yurt dışından teknik hizmet, mühendislik, eğitim, montaj, tercüme, danışmanlık hizmeti gibi SERBEST MESLEK kapsamında hizmet alınması,
• Yurt dışından  know-how, marka,imtiyaz, telif, ticaret ünvanı, ihtira gibi GAYRİMADDÎ HAK alınması veya kiralanması, 
• Yurt dışından kiralanmış menkulün (taşıma aracı, iş makinesi gibi) Türkiye'de kullanılması gibi KİRALAMA hizmeti alınması, 
• Yurt dışından YAZILIM hizmeti alınması, 
• Bir yurt dışı firmanın personeli olan kişinin, geçici süreyle Türkiye'de görev yapması karşılığı yurt dışı firmaya ÜCRET ödenmesi,

gibi hizmetler KDV sorumluluğu gerektirmektedir.

STOPAJ YÖNÜNDEN UYGULAMA

Ülkeler arasında imzalanmış çifte vergiyi önleme anlaşmalarında aksine hüküm olmaması şartıyla Türkiye dışında yerleşik kişi veya kurumlar, Türkiye'deki gerçek kişi veya kurumlara hizmet sunmak suretiyle elde ettikleri gelirler nedeniyle gelir veya kurumlar vergisine tabi olmaktadırlar. Bu vergileme genellikle stopaj yoluyla yapılmaktadır.  Ödenecek fatura veya credit-not bedelleri net kabul edilip, brütleştirilerek stopaja tabi tutulmalıdır. Bu belgeler Türk Lirasına çevrilirken Merkez Bankası Döviz Alış kuru uygulanmalıdır. KDV ise brütleştirilmiş tutar matrah alınarak hesaplanmalıdır.   GVK'nın 94 veya KVK'nın 30. maddesi kapsamında bulunan ödemelerde, vergi anlaşmasında stopajı önleyen bir hüküm olmadığı sürece, gerekli oranlar üzerinden stopaj yapılması gerekir. Buna göre, yurt dışında mukim kişi veya kuruluşlara yapılan; 

• Her nevi komisyon ödemeleri,  
• Yurt dışında yapılan ilan veya reklam bedeli ödemeleri,  
• Yurt dışında gerçekleşen taşıma bedeli ödemeleri, 
• Sigorta primi ödemeleri, 
• Yurt dışında yaptırılan fason iş bedeli ödemeleri, 
• Gözetim ücreti ödemeleri, 
• Yurt dışı seyahatlerde ortaya çıkan ödemeler (otel, lokanta, ulaşım, haberleşme vs.), 
• Fuar katılım ücreti ödemeleri,  
• Uydu kirası ödemeleri,

   gibi ödemeler, "ticarî" nitelikli olduklarından stopaj kapsamına girmemektedirler.   Ancakyurt dışından sağlanan;  

• Bir yurt dışı firmanın personeli olan kişinin, geçici süreyle Türkiye'de görev yapması karşılığı yurt dışı firmaya ÜCRET ödenmesi, 
• Yurt dışından teknik hizmet, mühendislik, eğitim, montaj, tercüme, danışmanlık hizmeti gibi SERBEST MESLEK kapsamında hizmet alınması,  
• Yurt dışından kiralanmış menkulün (taşıma aracı, iş makinesi gibi) Türkiye'de kullanılması gibi KİRALAMA hizmeti alınması(finansal kiralama dahil),  

• Borç verme, mevduat ve benzeri fonlamalar karşılığında ödenen FAİZLER, 

• Yurt dışından  know-how, marka,imtiyaz, telif, ticaret ünvanı, ihtira gibi GAYRİMADDÎ HAK alınması veya kiralanması, 

  gibi ödemeler için iki ülke arasında vergi anlaşması yoksa stopaj ödenmelidir.

Tutku Yurdakul
Yeminli Mali Müşavir